İstanbul Boğazının Baharı Müjdeleyen Simgesi ‘’ ERGUVAN’’
Erguvan; Nisan, Mayıs aylarında pembe ve morumsu çiçek açar, latince adı ile ‘’cercis siliquastrum’’ baklagiller familyasının bir üyesidir. 10 metreye kadar boylanabilen, tek gövdeli, yaprak döken, meyvesi fasulyeye benzeyen doğada kısa boylu ağaç ve çalı görünümünde bir bitkidir. Sıcağa ve soğuğa dayanıklıdır. Kuru, taze, kireçli balçıklı toprak sever. Toprağa azot bağlayan bu ağacın; badem ve erik ağaçları gibi çiçekleri yapraklarından önce açar ve yaprakları kalp şeklindedir.
Anavatanı güney Avrupa ve batı Asya olarak bilinen erguvan ağaçları ülkemizde yoğun olarak Ege ve Marmara bölgelerinde doğal olarak bulunur.
Botanik özelliklerinin yanında kendisine atfedilen anlamları ve tarihte ki önemine de vurgu yapmak gerekir. Erguvan , Bizans ve Hristiyanlığın önemli imgelerindendir. Erguvan moru Bizans hükümdarlarının kıyafetlerinde kullanılan bir renktir. Doğal yollarla üretilen en zor renk olduğu için, Bizans imparatorluğunda bir zenginlik ve güç belirtisiydi ve imparator dışında hiç kimse mor pelerin takamazdı.
Erguvanla ilgili mevcut en eski bilgiler Hz. İsa dönemine aittir. Hristiyan Batı kültüründe sık sık işlenmiş trajik hikâyesi anlatılmaktadır. Erguvan ağacına Hristiyanlar Yahuda (Juda) ağacı derler.
Osmanlı Devleti'nin de vazgeçilmez simgesi olan erguvan adına Yıldırım Beyazıt damadı Emir sultan tarafından 14. Yy. itibaren her bahar Erguvan Şenlikleri düzenlenmiş bu gelenek 19. Yüzyıla kadar devam etmiştir. Şenlikler ''erguvan cemiyeti'', ''erguvan faslı'', ''erguvan bayramı'' gibi isimlerle anılırdı. Osmanlı döneminde sayılarının azalması üzerine, padişah fermanıyla boğaza, erguvan ağacı dikildiği söylenmektedir. Erguvan, şiirler, edebiyat, resimler vb. birçok esere esin kaynağı olmuştur.
Osmanlı'da erguvanın güçlü dalları baston yapımında kullanılmış olup, mor, lila ve pembe arası çok özgün bir renge sahip erguvan çiçekleride türk mutfağında salatalara renk ve lezzet katması için eskiden kullanıldığı belirtilmektedir.
Boğazı'nın iki yakasını mor ve pembeye boyayan bu ağacı Anadolu yakasında Fenerbahçe Parkı'ndan başlayıp, Moda Sahil Yolu'ndan Bağlarbaşı, Beykoz, Üsküdar ve Kuzguncuk'a, Avrupa yakasında Tarihi Yarımada, Beşiktaş, Kuruçeşme, Yeniköy ve Rumeli Hisarı'na doğru uzanan bu görüntüyü nisan ayı son haftası ile mayıs ayı sonuna kadar görebilirsiniz.
Erguvanlar ile ilgili videomuzu izlemek için tıklayınız!
Haber Tarihi: 12.05.22